Breaking

Δευτέρα 18 Απριλίου 2022

ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται…»

Μεγάλη Δευτέρα και η Εκκλησία θυμάται τον Ιωσήφ τον Πάγκαλο και την «άκαρπη συκιά» που ξεράθηκε, όταν ο Ιησούς την καταράστηκε.

Με την έλευση της Μεγάλης Εβδομάδας ξεκινά η προετοιμασία των πιστών για τα Άγια Πάθη. Τις ημέρες αυτές ψάλλεται η Ακολουθία του Νυμφίου με τα χαρακτηριστικής ποιητικής υμνογραφήματα «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται, εν τω μέσω της νυκτός» και «Τον Νυμφώνα σου βλέπω Σωτήρ μου κεκοσμημένο».

Είναι σημαντικό να θυμίσουμε πως κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας ψάλλονται οι όρθροι της επόμενης μέρας. Έτσι αν το βράδυ της Μεγάλης Δευτέρας βρεθείτε στην εκκλησία τότε δεν θα ακούσετε τον εσπερινό της ημέρας αυτής αλλά τον όρθρο της Μεγάλης Τρίτης. Μην εκπλαγείτε λοιπόν που απόψε το βράδυ θα ακούσετε για την παραβολή των δέκα παρθένων!

Η Μεγάλη Δευτέρα ειναι αφιερωμένη στον Ιωσήφ τον πιο αγαπητό υιό του Ιακώβ τον οποίο πούλησαν τα αδέρφια του σε εμπόρους απο την Αίγυπτο. Ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος είναι άμεσα συνδεδεμένος με το Εβραϊκό Πάσχα (Πεσάχ) καθώς εκείνος ήταν που έφερε τον λαό του Ισραήλ στην Αίγυπτο μέχρι την Έξοδο.

Ήταν ο μικρότερος γιός του Πατριάρχη Ιακώβ και ο πιο αγαπητός. Όμως φθονήθηκε από τα αδέλφια του και αρχικά τον έριξαν σ’ ένα βαθύ λάκκο και εξαπάτησαν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. Στη συνέχεια τον πούλησαν για τριάντα αργύρια σε εμπόρους, οι οποίοι τον ξανά πούλησαν στον αρχιμάγειρα του βασιλιά της Αιγύπτου, τον Πετεφρή. Ο Ιωσήφ ήταν πανέμορφος και τον ερωτεύθηκε η γυναίκα του Πετεφρή, που θέλησε να τον παρασύρει σε ανήθικη πράξη βιαίως. Μόλις εκείνη έπιασε τον Ιωσήφ, εκείνος άφησε στα χέρια της το χιτώνα του και έφυγε. Εκείνη από το θυμό της τον συκοφάντησε στο σύζυγό της, ότι δήθεν αυτός επιτέθηκε εναντίον της με ανήθικους σκοπούς. Ο Πετεφρής την πίστεψε και φυλάκισε τον Ιωσήφ. Κάποτε όμως ο Φαραώ, ο βασιλιάς της Αιγύπτου, είδε ένα παράξενο όνειρο και ζήτησε έναν εξηγητή.

Με το φωτισμό του Θεού, μόνο ο Ιωσήφ μπόρεσε να το εξηγήσει. Ότι θα έλθουν στη χώρα του επτά χρόνια ευφορίας και επτά ακαρπίας και πείνας. Ενθουσιάσθηκε ο Φαραώ από τη σοφία του και τον έκανε γενικό άρχοντα, σαν πρωθυπουργό. Ο Ιωσήφ διαχειρίσθηκε άριστα την εξουσία και φρόντισε στα δύσκολα χρόνια της πείνας όλο το λαό. Με αφορμή η διανομή του σιταριού, φανερώθηκαν τ’ αδέλφια του που τον είχαν φθονήσει. Εκείνος δεν τους κράτησε κακία, αντίθετα τα προσκάλεσε μόνιμα στην Αίγυπτο μαζί με τους γονείς.

Αυτός λοιπόν αποτελεί προ-εικόνιση του Χριστού, διότι και Αυτός, αγαπητός γιός του Πατέρα, φθονήθηκε από τους ομοφύλους Του Ιουδαίους, πουλήθηκε από το μαθητή Του για τριάντα αργύρια και κλείσθηκε στο σκοτεινό λάκκο, τον τάφο.

Την ίδια ημέρα διαβάζεται στην εκκλησία και η παραβολή της καταραμένης συκιάς απο το Ευαγγέλιο του Ματθαίου. Συμβολίζει τόσο τη Συναγωγή των Εβραίων, η οποία δεν είχε πνευματικούς καρπούς, όσο και κάθε άνθρωπο που στερείται πνευματικών καρπών, αρετών.

Έδειξε ο Κύριος τη δύναμή Του στο άψυχο δένδρο και ποτέ πάνω σε άνθρωπο, για να δείξει ότι δεν έχει μόνο δύναμη να ευεργετεί, αλλά και να τιμωρεί.

Η υμνογραφία αναφέρεται σήμερα στα δύο παραπάνω θέματα, αλλά και επί πλέον στο θέμα της πορείας του Κυρίου προς το Πάθος. Από το τροπάριο: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται…» οι ακολουθίες της Μ. Δευτέρας έως Τετάρτης λέγονται και «Ακολουθίες του Νυμφίου».

Σύμφωνα με το Κατα Ματθαίον Ευαγγέλιο μετά την θριαμβική είσοδο του Ιησού στα Ιεροσόλυμα, οι αρχιερείς φοβούμενοι τη δημοφιλία του Χριστού προσπαθούν να τον παγιδεύσουν μέσα από τη συζήτηση προκειμένου να τον κατηγορήσουν ότι στασιάζει κατά της Ρώμης.  Ο Κύριος όμως  τους αποστομώνει και ελέγχει την υποκρισία των Φαρισαίων λέγοντάς τους την περίφημη φράση «Ουαί υμίν, Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί…»

Από τη σημερινή ημέρα σταχυολογούνται πολλές εκφράσεις οι οποίες παραμένουν αναλλοίωτες ακόμη και στις μέρες μας και συχνά χρησιμοποιούνται και στην καθημερινή ομιλία. Μερικές από αυτές είναι το  «Αποδότε ουν, τα Καίσαρος Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ» και το «Ουαί υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί, οι διυλίζοντες τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνοντες».

Μαζί με αυτές η πιο σημαντική φράση που αποτελεί και την ρίζα της χριστιανικής διδασκαλίας είναι η φράση «Αγάπα τον πλησίον σου ως σεαυτόν».

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. δ’.
Ἰδοῦ ὁ Νυμφίος ἔρχεται, ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός· καὶ μακάριος ὁ δοῦλος, ὃν εὑρήσει γρηγοροῦντα· ἀνάξιος δὲ πάλιν, ὃν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μὴ τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μὴ τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καὶ τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλὰ ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν, διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς.
Σε ελεύθερη μετάφραση, το τροπάριο έχει ως εξής:
«Δείτε, έρχεται ο Γαμπρός μέσα στη νύχτα, και καλότυχος ο δούλος, που θα τον βρει ξύπνιο, ενώ ανάξιος εκείνος που θα πιαστεί στον ύπνο. Πρόσεχε λοιπόν, ψυχή μου, μην αφεθείς στον ύπνο, για να μην παραδοθείς στο θάνατο και μείνεις έξω από τη βασιλεία. Αλλά σύνελθε και φώναξε: Είσαι Άγιος, Άγιος, Άγιος, Θεέ μας, μέσω της Θεοτόκου ελέησέ μας».Κοντάκιον. Ἦχος πλ.δ’. Ὡς ἀπαρχὰς τπης φύσεως.
Ὁ Ἰακὼβ ὠδύρετο, τοῦ Ἰωσὴφ τὴν στέρησιν· καὶ ὁ γενναῖος ἐκάθητο ἅρματι, ὡς βασιλεὺς τιμώμενος· τῆς Αἰγυπτίας γὰρ τότε, ταῖς ἡδοναῖς μὴ δουλεύσας ἀντεδοξάζετο, παρὰ τοῦ βλέποντος τὰς τῶν ἀνθρώπων καρδίας, καὶ νέμοντος στέφος ἄφθαρτον.

 


(718)

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου