Breaking

Κυριακή 12 Ιουνίου 2022

ΦΥΣΗ: Πελαργός: Σύμβολο της αρμονικής συμβίωσης του ανθρώπου με τη φύση

Ο πελαργός είναι πουλί αγαπητό από τον λαό, μάλιστα είναι γνωστός από την αρχαιότητα ο θρύλος για την αυτοθυσία των νεαρών πελαργών που, εκτός από το ότι αναλαμβάνουν την διατροφή των αδύναμων γέρων γονιών τους, μαδούν τα φτερά τους για να τους ζεστάνουν.

Η λέξη πελαργός είναι σύνθετη από τις λέξεις «πελός» (μαύρος) και «αργός» (λευκός), και ανταποκρίνεται τελείως στο ασπρόμαυρο χρώμα αυτού του πουλιού. Το μήκος του ξεπερνάει το ένα μέτρο, οι φτερούγες του έχουν άνοιγμα δυο μέτρα και το βάρος του φτάνει τα τέσσερα κιλά περίπου. Προτιμά να τρέφεται σε ρηχά και στάσιμα νερά, σε λίμνες, λιμνοθάλασσες, λιμνούλες και ρυάκια. Είναι πολύ σιωπηλός, γι’ αυτό και στην αρχή πίστευαν ότι είναι βουβός. Οι πελαργοί δεν μπορούν να κρώξουν γιατί δεν έχουν φωνητικό όργανο και παράγουν κρότους με το ράμφος τους

Οι πελαργοί είναι μονογαμικά πουλιά. Όταν ζευγαρώσουν, το αρσενικό με το θηλυκό διατηρούν τον δεσμό τους για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Το θηλυκό γεννά τον Απρίλιο, συνήθως 2-3, πολλές φορές όμως ως και 6 αυγά. Η επώαση, που διαρκεί 30 περίπου ημέρες, γίνεται και από τους δυο γονείς. Αλλά και όταν εκκολαφθούν οι νεοσσοί, πάντα ένας από τους δυο γονείς μένει κοντά τους για να τους προστατεύει από τους εχθρούς, την βροχή, το κρύο ή την ζέστη.

Οι πελαργοί είναι μεταναστευτικά πουλιά. Όταν έρθει ο Οκτώβρης, ετοιμάζονται να φύγουν πάλι και να πάνε στην Νότιο Αφρική, όπου θα περάσουν τους ψυχρούς μήνες του χειμώνα. Λίγες ημέρες πριν από την αναχώρησή τους συναθροίζονται σε λιβάδια, κοντά σε τέλματα ή λίμνες, και από κεί ξεκινούν όλοι μαζί.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ πελαργού και ερωδιού.

Οι πελαργοί κάνουν το μακρύ αυτό ταξίδι τους όχι πετώντας, άλλα ανεμοπορώντας. Γι’ αυτό όμως χρειάζονται ανοδικά ρεύματα, που δημιουργούνται μόνο πάνω από την στεριά. Σχηματίζουν μικρές ομάδες, που αρχίζουν να γυροπετούν και ν’ ανεβαίνουν όλο και ψηλότερα, ξεπερνώντας σε πολλές περιπτώσεις τα 700 μέτρα. Κατόπιν, ξαφνικά, όλοι μαζί αφήνουν το θερμό ανοδικό ρεύμα και παίρνουν την κατεύθυνση μετανάστευσης με ταχύτητα που ξεπερνά τα 70 χλμ./ώρα.

Οι πελαργοφωλιές φτιάχνονται πάντα σε ψηλά σημεία, πάνω στις στέγες των σπιτιών, στις καμινάδες, σε κολόνες, μεγάλα δέντρα, γκρεμούς, ερείπια, εκκλησίες και καμπαναριά. Ο αρσενικός πελαργός είναι αυτός που φθάνει συνήθως πρώτος και αναλαμβάνει τη συντήρηση ή και την εξαρχής κατασκευή της φωλιάς. Αν και το χτίσιμο της φωλιάς μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε λίγες μέρες, οι πελαργοί προτιμούν να μη φτιάχνουν κάθε χρόνο νέα φωλιά, αλλά να επισκευάζουν και να ξαναχρησιμοποιούν την παλιά.

H τροφή των πελαργών αποτελείται κατά ένα μεγάλο μέρος από έντομα, σκουλήκια, ερπετά (φίδια, σαύρες) και αμφίβια. Επίσης τρέφονται και με μικρά θηλαστικά (ποντίκια, αρουραίους κ.λπ.). H επιδεξιότητα και η γρηγοράδα τους στη σύλληψη της τροφής τους είναι αξιοθαύμαστη, ειδικά όταν αυτή αφθονεί. Έχει παρατηρηθεί π.χ. ότι μπορούν να πιάσουν 25-30 ακρίδες μέσα σε ένα λεπτό!

Οι πελαργοί κινδυνεύουν: Τρώνε και καταπίνουν πολλά πλαστικά - Βρέθηκαν και στις φωλιές τους | LiFO

Στη λαϊκή μας παράδοση, στα τραγούδια και στις αφηγήσεις, οι πελαργοί συχνά συνδέονται με την ανθρώπινη ζωή. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα τραγούδια της ξενιτιάς, όπου η επιστροφή του πελαργού (όπως άλλωστε και του χελιδονιού) στη φωλιά του, έχει συνδεθεί με το γυρισμό του ξενιτεμένου στην πατρίδα του.

Σύμφωνα επίσης με κάποια άλλη παράδοση, όταν οι γέρικοι πελαργοί εξασθενίσουν και αρχίσουν να χάνουν τα φτερά τους, οι απόγονοί τους φροντίζουν για την τροφή τους και τους σκεπάζουν με τα δικά τους φτερά. H ιστορία αυτή έχει τις ρίζες της στην αρχαία πεποίθηση που μνημονεύει και ο Αριστοφάνης στους «Όρνιθες», σύμφωνα με την οποία οι νεαροί πελαργοί γηροκομούν τους γονείς τους.

Πέρα λοιπόν από κάθε ωφελιμιστική θεώρηση, οι πελαργοί ήταν πάντοτε συνδεδεμένοι με την αλλαγή των εποχών, καθώς η αναχώρηση και η άφιξή τους σήμαιναν για τους ανθρώπους την αφετηρία μιας καινούργιας περιόδου. Οι πελαργοί φεύγουν στο τέλος του καλοκαιριού και λίγο αργότερα φεύγουν και τα χελιδόνια στις αρχές του φθινοπώρου. Το παρακάτω δημοτικό δίστιχο υπενθυμίζει ημερολογιακά την αναχώρηση των μεταναστευτικών αυτών πουλιών:

«Του Σωτήρος τα λελέκια του Σταυρού τα χελιδόνια…»

ΠΗΓΕΣ
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
“H ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου