«Προσκυνήσεως ἡμέρα τοῦ τιμίου Σταυροῦ, δεῦτε πρὸς τοῦτον πάντες» Όσοι θα βρεθούν το πρωί αυτής της Κυριακής στους ναούς, που θα ευωδιάζουν από τις όμορφες «ροδαρές», ετοιμασμένες με μεράκι από ευσεβείς χριστιανούς, θα απολαύσουν τους ωραιότατους ύμνους, που συνδυάζουν το «πένθος» της Μεγάλης Σαρακοστής με τη χαρά της Αναστάσεως, γραμμένους, μάλιστα, με τα ποιητικά και μουσικά μοτίβα εκείνης της Φωτοφόρου νύχτας! Κι ύστερα, συνεπαρμένοι από την πανηγυρική ατμόσφαιρα, θα συμπορευτούν με την ομήγυρη, ψάλλοντας μαζί της: «Τον Σταυρόν σου προσκυνούμεν Δέσποτα, και την αγίαν σου Ανάστασιν δοξάζομεν».
Τι είναι, λοιπόν, ο τρισμακάριστος Σταυρός;
Ποιος μπορεί να συλλάβει το βάθος της δυνάμεώς του; Πώς αυτό το πανάρχαιο σύμβολο, από όργανο ατιμωτικού θανάτου, περνώντας από προτυπώσεις με εκπληκτικά γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης, έγινε πηγή ζωής και σωτηρίας εκατομμυρίων ανθρώπων; «Ημεῖς δὲ κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν, αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς, Ἰουδαίοις τε καὶ Ἕλλησι, Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν» (Α΄Κορ.1, 23-24), λέει ο Απόστολος Παύλος. Ωστόσο, ο Κύριος, που είχε προειδοποιήσει τους Μαθητές Του για τα Πάθη, μετά την Ανάστασή Του θα βεβαιώσει ότι, «ταύτα έδει παθείν τον Χριστόν» (Λουκ. 24, 25). Μετά την Πεντηκοστή, οι Μαθητές κηρύσσουν αυτή την αναγκαιότητα. Ο Παύλος και ο Ιωάννης, βιώνοντας αυθεντικά τη ζωή του Χριστού, θα αναπτύξουν τη θεολογία του Σταυρού, αποκαλύπτοντας τις σωτηριώδεις αλήθειες, τη δόξα και το μεγαλείο του. Κι αν ο σταυρικός θάνατος του Κυρίου έγινε με το μίσος των ανθρώπων, όμως, κατά ένα ακατανόητο τρόπο, μετατράπηκε σε πηγή της αθάνατης ζωής, όπως ψάλλομε το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης: «τῷ σταυρῷ προσηλωθείς, καὶ τῇ λόγχῃ κεντηθείς, τὴν ἀθανασίαν ἐπήγασας ἀνθρώποις. Σωτὴρ ἡμῶν δόξα σοι».
Θυμούμαι πριν μερικά χρόνια, που, τέτοιες μέρες, στο πατρικό μου σπίτι ήρθε ένας καλοντυμένος κύριος κι άρχισε να λέει διάφορα για τον «καλό Χριστούλη», που κήρυξε την αγάπη, την ειρήνη, τη συναδέλφωση των λαών. Μάλιστα, προσπαθούσε να αποδείξει πως δεν ήτανε Θεός. Στο τέλος, ένας θείος μου, που άκουγε όλη την ώρα, δεν άντεξε. Σηκώνεται και του λέει: «άκου να δεις, εμείς το Χριστό τον έχομε Θεό μας. Κάθε Μεγάλη Παρασκευή τον κηδεύομε και τον κλαίμε σα δικό μας νεκρό, αλλά περιμένομε ανυπόμονοι την Ανάστασή Του» ! Τότε, ο απρόσμενος επισκέπτης έφυγε λυπημένος, για να συνεχίσει το κήρυγμά του αλλού!
Στεκόμαστε με έκπληξη και σεβασμό μπροστά στο μέγα μυστήριο, που, αμέτρητοι Μάρτυρες βίωσαν με πολλούς τρόπους. Ο Σταυρός αποτελεί «καύχημα» της Εκκλησίας, δόξα και τιμή Αποστόλων, Μαρτύρων, Οσίων, Ομολογητών. Δέθηκε με αμέτρητες στιγμές της ζωής των χριστιανών κι έγινε το πιο χαρακτηριστικό σύμβολο, το σημείο της ταυτότητάς τους. Στήριγμα, όπλον κατά του Διαβόλου, θύρα του Παραδείσου, όραμα της Βασιλείας του Θεού. Απερίγραπτα τα συναισθήματα, αμέτρητα τα θαύματα που επιτελούνται με τη δύναμή του στη ζωή μας. «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθήτω μοι», λέει ο Κύριος (Μάρκ. η΄ 34). Σεβόμενος απολύτως την ελευθερία μας, ζητάει να τον ακολουθήσομε. Εδώ, λοιπόν, πρέπει να στρέψομε το ενδιαφέρον μας. Να εντοπίσουμε, δηλαδή, τους «σταυρούς» που εννοεί ο Χριστός: είτε είναι ο παλιός μας, αμαρτωλός εαυτός, με τις αδυναμίες, τους λογισμούς, τα πάθη, τη φιλαυτία, που πρέπει να θεραπεύσουμε, είτε έρχονται ως πειρασμοί, ασθένειες, αδικίες, θλίψεις, που οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε με υπομονή. Και, δυστυχώς, στις μέρες μας, όλο και πληθαίνουν τα προβλήματα που λυγίζουν τους ώμους των ανθρώπων. Μυστήριο μεγάλο ο Σταυρός. Βιώνεται, δεν περιγράφεται. Δίνει νόημα στις ανθρώπινες σχέσεις, στη ζωή. Φωτίζει τα αδιέξοδα και τις κακοτοπιές της. Γι’ αυτό και διαπράττουν μεγάλο ανοσιούργημα εκείνοι που θέλουν να τον αποκαθηλώσουν, όπως και τις άγιες εικόνες. Οι συνεπείς χριστιανοί, ας μιμηθούν τον όσιο Ποιμένα, που ο αβάς Ισαάκ είδε να βυθίζει το βλέμμα του πέρα μακριά στον ορίζοντα, να απολησμονιέται για πολλή ώρα, κι ύστερα, να τρέχουν ασταμάτητα τα δάκρυά του. Όταν συνήλθε και τον ρώτησε γιατί έκλαιγε, εκείνος του απάντησε: «Ο λογισμός μου ήταν εκεί που η Θεοτόκος Μαρία έστεκε κι έκλαιε δίπλα στο Σταυρό του Σωτήρα. Κι εγώ ήθελα έτσι να κλαίω πάντα»! Εκεί, λοιπόν, βρίσκεται η αιτία της τιμής που απονέμεται στο Σταυρό στην εκκλησιαστική Λατρεία: στο φρικτό κι αγιασμένο Γολγοθά, όπου το αίμα του Κυρίου έβρεξε το Τίμιο Ξύλο και πότισε τη γη. Για να βλαστήσει, όμως, από τον Τάφο η Ζωή. Ευλογημένοι όσοι ανακαλύψουν το μεγάλο «μυστικό», ώστε να νοηματοδοτηθεί η ζωή τους. Στη μέση, περίπου, της Μεγάλης Σαρακοστής, η ύψωση και προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού έρχεται να μας τονώσει στον αγώνα μας. Να γλυκάνει τη ζωή μας. Ας τη δούμε σαν μια εξαιρετική ευκαιρία να αντλήσουμε καινούργια δύναμη. Για έναν έκτακτο πνευματικό ανεφοδιασμό.
Νίκος Σιγανός, θεολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου