Δεσμεύσεις και κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών από δήμους για πρόστιμα… ακόμα και πριν το 2015

Σε δέσμευση και κατάσχεση τραπεζικών λογαριασμών πολιτών προχωρούν ολοένα και περισσότεροι δήμοι της χώρας, σε μια προσπάθεια να εισπράξουν οφειλές από πρόστιμα παράνομης στάθμευσης και άλλες διοικητικές παραβάσεις, που χρονολογούνται ακόμα και από προ του 2015. Η πρακτική αυτή προκαλεί έντονες αντιδράσεις, καθώς εγείρονται σοβαρά ερωτήματα ως προς τη νομιμότητα και τη δικαιοσύνη της διαδικασίας.

Σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, οι αξιώσεις των δήμων κατά των πολιτών παραγράφονται πέντε έτη μετά το οικονομικό έτος εντός του οποίου βεβαιώθηκαν οι οφειλές. Με άλλα λόγια, κάθε ποσό που δεν διεκδικήθηκε εντός πενταετίας, θεωρητικά θα έπρεπε να έχει παραγραφεί.

Ωστόσο, οι δήμοι φαίνεται να εκμεταλλεύονται μια μεταβατική διάταξη που περιλαμβάνεται στο άρθρο 72 του νόμου 5027/2023, η οποία εξαιρεί από την πενταετή παραγραφή παλαιές οφειλές, κυρίως όσες έχουν γεννηθεί προ του 2018. Έτσι, ακόμα και πρόστιμα που επιβλήθηκαν πριν από μία δεκαετία, διεκδικούνται σήμερα με κατασχέσεις και δεσμεύσεις, χωρίς ειδοποίηση ή εξώδικη πρόσκληση προς τον οφειλέτη.

«Πλήρωσε ή τρέχα στα δικαστήρια»

Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, η τακτική αυτή ισοδυναμεί με έμμεση απειλή: «Πήγαινε μας στα δικαστήρια, κι αν κερδίσεις, θα είναι ήδη αργά». Η οικονομική εξάντληση του πολίτη θεωρείται από αρκετούς ως βασική παράμετρος σε αυτή τη στρατηγική πίεσης. Πολίτες που καλούνται να πληρώσουν πρόστιμα από το… μακρινό παρελθόν, πολλές φορές αναγκάζονται να συμβιβαστούν, υπό τον φόβο περαιτέρω κατασχέσεων ή επιπλέον επιβαρύνσεων.

Από την αυθαιρεσία του κράτους, στην αυταρχικότητα των δήμων

Η εφαρμογή αυτών των μέτρων έχει προκαλέσει την οργή των πολιτών, που νιώθουν ότι πέρα από τις οικονομικές δυσκολίες και την αβεβαιότητα των τελευταίων ετών, καλούνται να αντιμετωπίσουν και τη διοικητική αυθαιρεσία όχι μόνο της κεντρικής εξουσίας αλλά και των τοπικών αρχών. Η εμπιστοσύνη απέναντι στους θεσμούς δοκιμάζεται, την ώρα που οι πολίτες βλέπουν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς να δεσμεύονται για οφειλές που πολλοί ούτε καν θυμούνται.

Το θέμα έχει ήδη αρχίσει να παίρνει διαστάσεις, με νομικούς, φορείς αλλά και πολίτες να ζητούν την άμεση αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου.  Οι τοπικές αρχές, από τη μεριά τους, υποστηρίζουν ότι προσπαθούν να ενισχύσουν τα έσοδα των δήμων μέσα σε ένα ασφυκτικό οικονομικό πλαίσιο.

Όμως το ερώτημα παραμένει: Πρέπει το τίμημα να το πληρώνει ο πολίτης με κατασχέσεις, χωρίς προειδοποίηση, για χρέη που θα έπρεπε να έχουν διαγραφεί;