FacebookXEmailΑνταλλαγή

Επιμέλεια: Αντώνης Ζήβας

Τα χτυπήματα του Ισραήλ στο Ιράν δείχνουν ότι ο Τραμπ δεν είναι σε θέση να συγκρατήσει τον Νετανιάχου, καθώς η Μέση Ανατολή ολισθαίνει όλο και πιο κοντά στο χάος.

Καθώς τα ισραηλινά μαχητικά χτύπησαν τις πυρηνικές υποδομές του Ιράν σήμερα το πρωί, οι ΗΠΑ έσπευσαν να αποστασιοποιηθούν από την απόφαση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου να στοχεύσει την Τεχεράνη, σε μια κλιμάκωση που απειλεί με έναν ολοκληρωτικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή.

Οι μονομερείς επιθέσεις σηματοδότησαν την κατάρρευση των προσπαθειών του Ντόναλντ Τραμπ να συγκρατήσει τον ισραηλινό Πρωθυπουργό και σχεδόν σίγουρα ναυάγησαν τις προσπάθειες του Τραμπ να διαπραγματευτεί μια συμφωνία με το Ιράν που θα εμπόδιζε τη χώρα να επιδιώξει την απόκτηση πυρηνικών όπλων.

Επίσης, πιθανότατα θα οδηγήσουν σε αντίποινα από το Ιράν, τα οποία θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε έναν μεγαλύτερο πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν, μια νέα σύγκρουση που ο Τραμπ έχει δηλώσει δημοσίως ότι επιθυμεί να αποφύγει.

Ενώ η σκόνη από τις επιθέσεις στην Τεχεράνη δεν είχε ακόμη κατακαθίσει, ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ περιορίστηκαν στο να χαρακτηρίσουν την ισραηλινή επίθεση «μονομερή» ενέργεια και προειδοποίησαν την Τεχεράνη να μην προβεί σε αντίποινα κατά των Αμερικανικών Πρεσβειών και βάσεων στην περιοχή.

«Απόψε, το Ισραήλ έλαβε μονομερή μέτρα κατά του Ιράν», δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο σε ανακοίνωσή του. «Δεν συμμετέχουμε σε επιθέσεις κατά του Ιράν, και η πρώτη μας προτεραιότητα είναι η προστασία των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή.

«Το Ισραήλ μας ενημέρωσε ότι θεωρεί αυτή την ενέργεια απαραίτητη για την αυτοάμυνά του», συνέχισε. «Ο Πρόεδρος Τραμπ και η Κυβέρνηση, έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα, για την προστασία των δυνάμεών μας και παραμένουν σε στενή επαφή με τους περιφερειακούς εταίρους μας. Θα είμαι σαφής: το Ιράν δεν πρέπει να στοχεύει τα συμφέροντα ή το προσωπικό των ΗΠΑ».

Αξιωματούχοι και αναλυτές της Ουάσιγκτον ανέμεναν ότι το Ισραήλ θα αναβάλει τις επιθέσεις τουλάχιστον μέχρι να εξαντληθούν οι προσπάθειες των ΗΠΑ για διαπραγμάτευση συμφωνίας με το Ιράν. Κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας τη Δευτέρα, ο Τραμπ προέτρεψε τον Νετανιάχου να μην επιτεθεί στο Ιράν, σύμφωνα με το Wall Street Journal. Ωστόσο, την Τετάρτη, ο Τραμπ άρχισε να αποσύρει το μη απαραίτητο προσωπικό από τις Πρεσβείες και τις βάσεις του στη Μέση Ανατολή, που βρίσκονται σε απόσταση βολής από το Ιράν.

«Υπάρχει σαφώς κάποια σύγχυση στη θέση των ΗΠΑ αυτή τη στιγμή… και κάποιες διαφορές μεταξύ της θέσης των Ηνωμένων Πολιτειών και της θέσης του Ισραήλ», δήλωσε ο Γουίλιαμ Βέκσλερ, ανώτερος Διευθυντής του Κέντρου Ραφίκ Χαρίρι και των προγραμμάτων για τη Μέση Ανατολή στο Atlantic Council.

Ήταν απίθανο ο Νετανιάχου να είχε ξεκινήσει την επίθεση αν είχε λάβει ρητά κόκκινο φως από την Κυβέρνηση Τραμπ, δήλωσε ο Βέκσλερ. Ωστόσο, η Κυβέρνηση Τραμπ αποστασιοποιήθηκε βιαστικά από την επίθεση, και δεν έδωσε καμία ένδειξη ότι θα συμμετάσχει στην υπεράσπιση του Ισραήλ από πιθανά αντίποινα του Ιράν.

«Τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως, η αντίδραση των ΗΠΑ φαίνεται μάλλον ασυνάρτητη», δήλωσε.

Στην σύγχυση προστέθηκε και η δήλωση ενός ισραηλινού δημοσιογράφου, στενού συνεργάτη της Κυβέρνησης Νετανιάχου, ο οποίος δήλωσε την Πέμπτη ότι οι επιθέσεις ήταν πλήρως συντονισμένες με την Ουάσινγκτον.

Ο απεσταλμένος του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, αναμενόταν να ταξιδέψει στο Μουσκάτ του Ομάν για να διεξαγάγει τον έκτο γύρο συνομιλιών με το Ιράν την Κυριακή, σε μια προσπάθεια που θεωρήθηκε ως η τελευταία ευκαιρία για διπλωματία.

Οι επιθέσεις έλαβαν χώρα λίγες ώρες αφότου ο Τραμπ είχε καλέσει δημοσίως την Κυβέρνηση Νετανιάχου να μην επιτεθεί στο Ιράν, δηλώνοντας ότι πιστεύει ότι μια ισραηλινή επίθεση θα «ανατίναζε» τις διαπραγματεύσεις.

«Θα ήθελα πολύ να αποφευχθεί μια σύγκρουση», δήλωσε ο Τραμπ  την Πέμπτη 12/6. «Είμαστε αρκετά κοντά σε μια πολύ καλή συμφωνία… Θα προτιμούσα μια συμφωνία. Όσο πιστεύω ότι υπάρχει συμφωνία, δεν θέλω να προχωρήσουν, γιατί πιστεύω ότι αυτό θα την καταστρέψει».

Ωστόσο, σε μια νύξη στις εικασίες ότι οι ΗΠΑ σκόπευαν να προχωρήσουν σε επίθεση κατά του Ιράν, σημείωσε ότι μια επίθεση θα μπορούσε επίσης να αναγκάσει το Ιράν να συνάψει συμφωνία που θα περιόριζε τις προσπάθειές του να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.

«Μπορεί να βοηθήσει, αλλά μπορεί και να την καταστρέψει», είπε.

Αυτό είναι πλέον πραγματικότητα. Οι επικριτές έχουν πει ότι η απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν από την περιοχή, που προέκυψε από την απόφαση του Τραμπ να εγκαταλείψει τη συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, γνωστή ως Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης, υπό την πρώτη Κυβέρνηση Τραμπ, έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερη πιθανότητα σύγκρουσης στην περιοχή.

Η επίθεση «είχε σαφώς ως στόχο να υπονομεύσει τις διαπραγματεύσεις της Κυβέρνησης Τραμπ με το Ιράν», δήλωσε ο Γερουσιαστής Κρις Μέρφι του Κονέκτικατ, και αποτελεί «περαιτέρω απόδειξη του πόσο λίγη εκτίμηση έχουν οι παγκόσμιες δυνάμεις – συμπεριλαμβανομένων των δικών μας συμμάχων – για τον Πρόεδρο Τραμπ».

«Αυτή είναι μια καταστροφή που προκάλεσαν ο Τραμπ και ο Νετανιάχου, και τώρα η περιοχή κινδυνεύει να οδηγηθεί σε μια νέα, θανατηφόρα σύγκρουση», πρόσθεσε.

«Το Ιράν δεν θα ήταν τόσο κοντά στην απόκτηση πυρηνικού όπλου αν ο Τραμπ και ο πρωθυπουργός Νετανιάχου δεν είχαν αναγκάσει τις ΗΠΑ να αποσυρθούν από τη συμφωνία με το Ιράν, η οποία είχε ενώσει την Ευρώπη, τη Ρωσία και την Κίνα πίσω από τις ΗΠΑ για να περιορίσουν με επιτυχία τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν».