Το Κασμίρ είναι διαφιλονικούμενη περιοχή για την Ινδία και το Πακιστάν, από την εποχή που τελείωσε η βρετανική αποκιοκρατία.

Το κρατίδιο διχοτομήθηκε μετά την ανεξαρτησία του από τη Βρετανία το 1947 και έχουν γίνει δύο πόλεμοι έκτοτε για την κατοχή του.

Στο υπό την ινδική διοίκηση Κασμίρ εκδηλώνεται ένοπλη εξέγερση κατά της ινδικής κυριαρχίας από το 1989, με μαχητές να στοχεύουν τόσο τις δυνάμεις ασφαλείας όσο και τους πολίτες.

Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη επίθεση εναντίον αμάχων από τότε που η Ινδία ανακάλεσε το άρθρο 370, που έδινε στο Κασμίρ ημιαυτόνομο καθεστώς το 2019.

Ο πόλεμος για το νερό

Σε μία πιο ρεαλιστική προσέγγιση η ένταση στο Κασμίρ οφείλεται στη «συμφωνία για το νερό» που θεωρείται πολυτιμότατο και ζωτικής σημασίας αγαθό στην περιοχή.

Ο μεγαλύτερος παραπόταμος του Ινδού ποταμού πηγάζει στην κοιλάδα του Κασμίρ ενώ ο δεύτερος σε μέγεθος διασχίζει το Τζαμού και το Κασμίρ.

Στο πλαίσιο της «Συνθήκης των Υδάτων του Ινδού» (IWT), η Ινδία και το Πακιστάν μοιράζονται το νερό αυτού του ποτάμιου συστήματος, από τα μεγαλύτερα της Ασίας και κομβικής σημασίας για την εξέλιξη και την επιβίωση στους τοπικούς πληθυσμούς.

Ο χάρτης της περιοχής

Συνήφθη το 1960 με την μεσολάβηση της Παγκόσμιας Τράπεζας, ορίζοντας το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί το νερό από τις δύο χώρες.

Είχε μείνει μέχρι σήμερα αλώβητη από τους διακρατικούς πολέμους. Μέχρι που η Ινδία  αποφάσισε σε αυτή την κρίση να εργαλειοποιήσει και το νερό.

«Θα διασφαλίσουμε ότι ούτε μια σταγόνα από το νερό του ποταμού Ινδού δεν θα φτάσει στο Πακιστάν», έγραψε σε ανάρτηση στο X ο Ινδός υπουργός Υδάτινων Πόρων, Σ.Ρ. Πατίλ.

Η γραμμή διχοτόμησης

Το Κασμίρ βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της ινδικής ΥΠΟ ηπείρου και εκτείνεται σε 222.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Περίπου 4 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν εκεί στο τμήμα που διοικείται από το Πακιστάν και 13 εκατομμύρια στο Τζαμού, την περιοχή που διοικείται από την Ινδία.

Ο πληθυσμός είναι συντριπτικά μουσουλμανικός. Το Πακιστάν ελέγχει το βόρειο και δυτικό τμήμα, δηλαδή το Αζάντ Κασμίρ, το Γκιλγκίτ και το Βαλτιστάν, ενώ η Ινδία ελέγχει το νότιο και νοτιοανατολικό τμήμα, συμπεριλαμβανομένης της κοιλάδας του Κασμίρ και της μεγαλύτερης πόλης της, του Σριναγκάρ, καθώς και του Τζαμού και του Λαντάκ.


Ο χάρτης με την γραμμή διχοτόμησης (Al Jazeera)

Το τέλος της βρετανικής αποικιοκρατίας τον Αύγουστο του 1947 οδήγησε στη δημιουργία του Πακιστάν με μουσουλμανική πλειοψηφία, και της Ινδίας με ινδουιστική πλειοψηφία.

Εκείνη την εποχή, πριγκιπικά κράτη όπως το Τζαμού και το Κασμίρ είχαν τη δυνατότητα να προσχωρήσουν σε οποιαδήποτε χώρα. Με σχεδόν 75% μουσουλμανικό πληθυσμό, πολλοί στο Πακιστάν πίστευαν ότι η περιοχή θα εντασσόταν σε αυτούς.

Όμως ο μαχαραγιάς του Κασμίρ επιδίωξε αρχικά την ανεξαρτησία και από τις δύο χώρες, αλλά αργότερα επέλεξε να ενταχθεί στην Ινδία μετά την εισβολή του Πακιστάν, προκαλώντας τον πρώτο πόλεμο από το 1947 έως το 1948 για τα εδάφη του κρατιδίου.

Στη συνέχεια, καθιερώθηκε μια γραμμή κατάπαυσης του πυρός, που χωρίζει στα δύο το Κασμίρ.

Παρά ταύτα, και οι δύο χώρες εξακολουθούν να διεκδικούν ολόκληρη την περιοχή, ενώ η Ινδία διεκδικεί και το υπό κινεζικής διοίκησης Ακσάι Τσιν στην ανατολική πλευρά.

Η αφορμή για την τωρινή σύγκρουση

Τα εκατέρωθεν χτυπήματα που άρχισαν χθες και η νέα ένταση μεταξύ Ινδίας και πακιστάν έρχονται μετά από εβδομάδες αυξανόμενης έντασης, με αφορμή τους πυροβολισμούς στο γραφικό θέρετρο Παχαλγκάμ.

Στην επίθεση της 22ας Απριλίου που έγινε από ομάδα μαχητών, σκοτώθηκαν 26 άνθρωποι, με τους επιζώντες να λένε ότι οι μαχητές είχαν ως στόχο τους Ινδουιστές.

Ήταν η χειρότερη επίθεση κατά αμάχων στην περιοχή εδώ και δύο δεκαετίες και προκάλεσε εκτεταμένη οργή στην Ινδία.

Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι δήλωσε ότι η χώρα θα κυνηγήσει τους υπόπτους «μέχρι την άκρη του κόσμου» και ότι όσοι το σχεδίασαν και πραγματοποίησαν την επίθεση «θα τιμωρηθούν».

Ωστόσο, η Ινδία δεν έχει κατονομάσει καμία ομάδα για την επίθεση στο Παχαλγκάμ και παραμένει ασαφές ποιος το έκανε.

Η ινδική αστυνομία ισχυρίζεται ότι δύο από τους δράστες της επίθεσης ήταν Πακιστανοί υπήκοοι, με το Δελχί να κατηγορεί το Πακιστάν ότι υποστηρίζει μαχητές – κατηγορία που το Ισλαμαμπάντ αρνείται.

Τις δύο εβδομάδες που ακολούθησαν, η ένταση αυξανόταν σταδιακά, με εκατέρωθεν απέλαση διπλωματών, αναστολής θεωρήσεων και κλεισίματος των συνοριακών διαβάσεων.

Και πολλοί περίμεναν πως θα υπάρξει κάποιο χτύπημα, όπως είχε γίνει το 2019, όταν Ινδία διεξήγαγε αεροπορικές επιδρομές στο Μπαλακότ μετά από επίθεση αυτοκτονίας που σκότωσε 40 Ινδούς στρατιώτες στο Πουλβάμα.

Με πληροφορίες από BBC/Al Jazeera