Ένα οικολογικό καμπανάκι ηχεί στα ελατοδάση της Ελλάδας, σύμφωνα με νέο ρεπορτάζ του διεθνούς πρακτορείου Reuters. Στις πλαγιές γύρω από τα Καλάβρυτα, εκατοντάδες νεκρά έλατα σχηματίζουν ένα τοπίο που δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Οι παρατεταμένες ξηρασίες, η αύξηση της θερμοκρασίας και η μείωση της χιονοκάλυψης οδηγούν τα δάση σε δραματική υποβάθμιση.
Ξηρασία και έντομα καταστρέφουν τα έλατα
Τα έλατα του είδους Abies cephalonica, που κυριαρχούν στα βουνά της νότιας Ελλάδας, είναι είδη που χρειάζονται υγρό και δροσερό περιβάλλον. Όμως, τα τελευταία χρόνια, η κλιματική αλλαγή έχει μειώσει τη διαθέσιμη υγρασία, καθιστώντας τα δέντρα ευάλωτα σε προσβολές από ξυλοφάγα έντομα.
Η Κατερίνα Κολλύρου, προϊσταμένη του Δασαρχείου Καλαβρύτων, δηλώνει πως πλέον τα υγιή δέντρα είναι η εξαίρεση:
«Παλαιότερα ψάχναμε τα νεκρά. Τώρα ψάχνουμε τα ζωντανά.»
Τα έντομα ανοίγουν στοές κάτω από τον φλοιό, διακόπτοντας τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών και καταδικάζοντας το δέντρο σε αργό θάνατο.
Ο ειδικός στη Δασική Εντομολογία Δρ. Δημήτρης Αβτζής, μιλάει για καταστροφή εκ των έσω:
«Μπορεί να μην είναι τόσο πολυάριθμα όσο τα φλοιοφάγα, αλλά είναι εξίσου επικίνδυνα.»
Θερμότερα βουνά, λιγότερο χιόνι, μεγαλύτερο ρίσκο
Το 2024 ήταν το θερμότερο έτος στην παγκόσμια ιστορία, ξεπερνώντας κατά +1,5°C τα προβιομηχανικά επίπεδα. Στην Ελλάδα, η θερμοκρασία στην περίοδο 1991–2020 αυξήθηκε αντίστοιχα, με κάποιες περιοχές της ορεινής βορειοδυτικής χώρας να φτάνουν τους +2°C.
Ο Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, σημειώνει ότι η μείωση της χιονοκάλυψης κατά 30–40% είναι κρίσιμη. Το χιόνι λειτουργούσε ως αποθήκη υγρασίας για τα δέντρα. Χωρίς αυτό, τα έλατα χάνουν έναν από τους βασικότερους συμμάχους τους.
Από την Πελοπόννησο μέχρι τα Ιόνια
Το φαινόμενο είναι πανελλαδικό
Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στα Καλάβρυτα. Ελατοδάση στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα Ιόνια Νησιά εμφανίζουν παρόμοια σημάδια παρακμής. Πρόκειται για φαινόμενο που αντικατοπτρίζει παγκόσμιες τάσεις, όπως αυτή που παρατηρείται με το είδος Abies alba στα Πυρηναία της Ισπανίας, με αιτία την ίδια: ακραία ζέστη και κλιματική πίεση.
Τι μπορεί να γίνει;
Οι αρχές στα Καλάβρυτα σχεδιάζουν την απομάκρυνση των νεκρών δέντρων για να περιοριστεί η εξάπλωση των προσβολών. Ωστόσο, αυτό αντιμετωπίζεται ως λύση ανάγκης και όχι μακροπρόθεσμη στρατηγική.
Ο Λαγουβάρδος είναι σαφής:
«Δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε χιόνι. Μπορούμε όμως να μετριάσουμε την κλιματική αλλαγή και να αναζητήσουμε λύσεις.»
Η υπόθεση των πεθαμένων ελατοδασών στην Ελλάδα ίσως είναι το προειδοποιητικό σημάδι για το τι έρχεται σε μεγαλύτερη κλίμακα, αν οι πολιτικές δεν προσαρμοστούν στην πραγματικότητα της κλιματικής κρίσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου